معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر در جلسات و برنامه‌های مختلف در خصوص بیماریهای غیرواگیر و لزوم اجرای راهکارهای جلوگیری و پیشگیری از آن در کشور سخنرانی‌های قابل تاملی داشته که در اینجا به بخشی از صحبت‌های وی اشاره شده است. دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر گفت: بسیاری از عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر مانند رژیم غذایی ناسالم، فعالیت فیزیکی کم، اعتیاد و مصرف الکل، قابل شناسایی و پیشگیری است. همچنین کشور ایران در دنیا و منطقه دارای بالاترین میزان بیماریهای قلبی و عروقی است و برای پیشگیری از آنها باید توجه داشت که بستر‌های عظیمی مانند تغذیه ناسالم، روغن‌های خوراکی و فعالیت فیزیکی اندک در به وجود‌آمدن بیماریهای قلبی و عروقی دخالت دارند.
معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر در جلسات و برنامه‌های مختلف در خصوص بیماریهای غیرواگیر و لزوم اجرای راهکارهای جلوگیری و پیشگیری از آن در کشور سخنرانی‌های قابل تاملی داشته که در اینجا به بخشی از صحبت‌های وی اشاره شده است. دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر گفت: بسیاری از عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر مانند رژیم غذایی ناسالم، فعالیت فیزیکی کم، اعتیاد و مصرف الکل، قابل شناسایی و پیشگیری است. همچنین کشور ایران در دنیا و منطقه دارای بالاترین میزان بیماریهای قلبی و عروقی است و برای پیشگیری از آنها باید توجه داشت که بستر‌های عظیمی مانند تغذیه ناسالم، روغن‌های خوراکی و فعالیت فیزیکی اندک در به وجود‌آمدن بیماریهای قلبی و عروقی دخالت دارند.
دکتر باقر لاریجانی افزود: با توجه به جلساتی که با سازمان بهداشت جهانی و نماینده آن در منطقه امرو داشته‌ایم، اطلاعات هیچ کشوری در زمینه برنامه‌ها و آمارهای بیماریهای غیرواگیر به اندازه ایران کامل نیست و امیدواریم که در صحنه عمل نیز ایران بتواند این برنامه‌ها را به بهترین شکل اجرا کند.
به نقل از وبدا، معاون آموزشی وزارت بهداشت در ادامه با اشاره به آمار بالای سرطان در ایران و منطقه افزود: به دلیل اینکه در حال حاضر جمعیت کشور جوان است نسبت به دیگر مناطق دنیا، میزان سرطان بالا نیست. همچنین این را نیز باید در نظر داشت که مرگ و میر ناشی از حوادث جاده‌ای در ایران و در دنیا، میزان بالا و نگران‌کننده‌ای دارد. متاسفانه در حوادث جاده‌ای جوانانی را از دست می‌دهیم که می‌توانستند عمر مفید داشته و برای کشور منشا خیر باشند. حدود ۸۰ درصد از مرگ و میر بیماریهای غیرواگیر در دنیا و در کشور ما ناشی از حوادث جاده‌ای است که می‌توان از آنها پیشگیری کرد.
لاریجانی از تغذیه ناسالم، فعالیت بدنی اندک، مصرف سیگار و الکل به عنوان عمده‌ترین عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر نام برد و متذکر شد: در کشور ما عواملی دیگری همچون چاقی در کودکان و دانش‌آموزان، آلودگی هوا و مصرف برخی از داروها در بروز بیماریهای غیرواگیر نگران‌کننده به نظر می‌رسد. این را باید در نظر داشت که وزارت بهداشت نمی‌تواند به بیماریهای واگیر بی‌توجه باشد، چرا که در صورت بروز اپیدمی‌هایی مانند آبولا، کشور با مشکلات جدی روبرو می‌شود. اما لازم است تا با توجه به رشد فزاینده بیماریهای غیرواگیر، وزارت بهداشت اقدامات و آموزش خود را بر این موضوع متمرکز کند.
دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر در ادامه در رابطه با وضعیت سیگار در بین شهروندان ایران متذکر شد: میزان مصرف سیگار در ایران بیشتر از میزان متوسط جهانی نیست. ولی مصرف سیگار باعث افزایش مرگ و میر افراد بیش از ۷۰ سال می‌شود و از سوی دیگر برای افراد کمتر از ۵ سال نیز مشکلات جدی را ایجاد می‌کند.
معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به بالا نبودن مصرف الکل در کشور گفت: مصرف الکل به هر میزان در کشوری که نظام آن اسلامی است، جالب به نظر نمی‌رسد که باید به طرف اصلاح و پیشگیری از آن حرکت کرد. البته برخی از موارد مصرف الکل ممکن است به صورت آشکار نباشد، اما لازم است تا همان میزان کم را هم مدیریت کنیم.
لاریجانی در ادامه متذکر شد: اقدامات شورای کنترل و پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر در کشور بسیار وسیع است و تا کنون ۲۷۰ مورد بیماری و ۶۷ عامل خطر بیماریهای غیرواگیر را شناسایی کرده‌ایم و در حال تهیه نقشه‌های راهبردی استانی در این زمینه هستیم تا حساسیت استانی را در خصوص این بیماری‌ها افزایش دهیم. همچنین اطلاعات دقیقی از بیماریهای غیرواگیر به تفکیک هر استان را در اختیار داریم. به عنوان نمونه در خصوص چاقی مردان، استان‌های مرکزی، قم، تهران و کرج با چالش‌های بسیار جدی روبرو هستند که نقشه راهبردی استان به استانداران و شهرداران این راهنمایی را می‌دهد که برای گسترش فضاهای ورزشی در منطقه خود تدابیری بیندیشند.
افزایش تکنولوژی‌های قابل دسترس برای بیماران قند خون
لاریجانی تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی، کشورها را متعهد به انجام اقداماتی از جمله کاهش ۲۵ درصدی مرگ و میر زودرس (مرگ افراد ۴۰ تا ۷۰ سال) در بیماریهای قلبی و عروقی تا ۱۰ سال آینده کرده است و ضروری است به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که به این هدف برسیم. همچنین طبق اهداف سازمان بهداشت جهانی، باید بتوانیم تکنولوژی‌های قابل دسترس برای بیماران قند خون را افزایش دهیم، داروها را زیر پوشش بیمه ببریم، بیماری دیابت و چاقی را کنترل کنیم، فشار خون و همچنین مصرف سیگار را ۳۰ درصد کاهش دهیم و از سوی دیگر نیز میزان نمک موجود در غذاها را ۳۰ درصد کاهش دهیم و این اقدامات امکان پذیر است؛ به صورتی که کشور ژاپن توانسته با یک برنامه آموزشی دقیق، مصرف نمک را در کشور خود ۵۰ درصد کاهش دهد.
دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر با اشاره به موفقیت‌های برخی کشورها در خصوص کاهش مصرف نمک مواد غذایی به کمتر از ۳ گرم، افزود: متاسفانه متوسط روزانه مصرف در کشور ما ۱۰ تا ۱۲ گرم است؛ ضمن اینکه مصرف نمک تأثیر مستقیمی بر بیماریهای قلبی و عروقی دارد. در حدود ۶۰ درصد مردم تهران فعالیت بدنی کافی ندارند و متعهد شده‌ایم تا بتوانیم حداقل ۱۰ درصد عدم فعالیت بدنی در تهران را کاهش دهیم. همچنین کاهش ۲۰ درصدی روند عدم فعالیت‌های بدنی، دسترسی ۷۰ درصدی به دارو، به صفر رساندن مصرف چربی‌های اشباع شده در محصولات روغنی و نیز کاهش ۲۰ درصدی حوادث ترافیکی و جاده‌ای، کاهش ۱۰ درصدی مرگ و میر به علت مصارف دارویی و اعتیاد و افزایش ۲۰ درصدی پوشش درمان افراد مبتلا به مشکلات اجتماعی و اضطرابی از جمله اهداف بومی و ملی این سند است.
دبیر کمیته پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر تأکید کرد: بیماریهای غیرواگیر به عنوان مهمترین چالش مرگ و میر مردم ایران مطرح است. لذا در وزارت بهداشت، حوزه‌های مختلفی از جمله پژوهش، درمان و دارو برای رسیدن به اهداف سند ملی کنترل و پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر بسیج شده‌اند و وزارتخانه و سازمان‌های درگیر نیز همکاری‌های خوبی داشته‌اند. اما باید توجه داشته باشند که اگر اقدامات در این حوزه با تمایل و رغبت مسئولان صورت گیرد، نتایج بهتری به دست می‌آید.
لاریجانی در ادامه به نقل از سلامت آنلاین متذکر شد: هر سال در دنیا ۳۸ میلیون نفر بر اثر بیماریهای غیرواگیر جان خود را از دست می‌دهند، که بسیاری از مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر در کشورهایی رخ می‌دهد که وضعیت اقتصادی پایین و متوسط دارند. بسیاری از بیماریهای غیرواگیر، افراد جامعه را به زیر خط فقر می‌برد. سالانه ۱۷ میلیون نفر بر اثر سکته‌های قلبی و عروقی، ۸ میلیون نفر بر اثر سرطان‌ها، ۴ میلیون نفر بر اثر بیماریهای ریوی و ۱.۵ میلیون نفر نیز بر اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهند که ۸۲ درصد از مرگ و میرهای مردم بر اثر بیماریهای غیرواگیر ناشی از این ۴ بیماری است.
معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به افزایش امید به زندگی ۷۴ سال در مردان و ۷۹ سال در زنان در ایران، اظهار داشت: این شاخص در استان‌های کشور متفاوت است، اما لازم است که در این زمینه به نقاط جنوبی کشور توجه ویژه‌ای شود. همچنین کاهش مرگ و میر کودکان و نوزادان در ایران نشانگر شرایط بسیار مناسب بهداشتی است. لذا بهبود وضعیت بهداشتی کشور باورکردنی نیست و روند مرگ و میر کودکان و نوزادان در ایران از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ از وضعیت قرمز به وضعیتی مناسب انتقال یافته است.
معاون آموزشی وزارت بهداشت با بیان اینکه هدف ما پیشگیری و کنترل ۴ بیماری عمده غیرواگیر است، اضافه کرد: وضعیت کشور ما از نظر بیماریهای قلبی و عروقی مناسب نیست، از نظر سکته‌های مغزی و قلبی در حد متوسط جهانی و رتبه‌ای مناسب در منطقه هستیم، در مورد سرطان‌ها وضعیت ایران نامناسب نیست و از میزان معمول جهانی در رده پایین‌تری قرار داریم. همچنین وضعیت آمارهای ابتلا به دیابت در کشور نیز نسبت به کشورهای منطقه و جهان بالا و نگران کننده نیست؛ اما باید توجه داشته باشیم که این بیماری به سرعت در حال شیوع است و لازم است به کنترل و پیشگیری از آن توجهی جدی شود. با توجه به اینکه وضعیت تغذیه در ایران مناسب نیست، اما خوشبختانه سازمان غذا و دارو توانسته به خوبی میزان اسید چرب ترانس و چربی‌های اشباع را کاهش دهد و برنامه‌های مشخصی برای کنترل آن دارد.
دبیر کمیته کشوری پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر اظهار داشت: مصرف دخانیات در کشور نسبت به متوسط مصرف در منطقه و جهان بالاتر نیست و یکی از تصمیمات بسیار مهمی که در سال گذشته در ایران گرفته شد، اخذ مالیات و عوارض از سیگار بود. با توجه به اینکه در برخی از هدف‌گذاری‌های سند پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر، اهدافی سخت‌تر از سازمان جهانی بهداشت برای کشور در نظر گرفته‌ایم، خوشبختانه ایران از نظر مصرف الکل در رده‌های بسیار پایین منطقه و جهان قرار دارد. البته شاید همجواری با کشوری مانند افغانستان در مصرف مواد مخدر در ایران موثر باشد، اما مصرف الکل در کشور نگران کننده نیست و بسیار پایین است.
دکتر لاریجانی متذکر شد: ۳۰ درصد از زنان و ۱۷ درصد از مردان ایرانی چاق هستند و روند چاقی در کشور مناسب نیست و این روند به سرعت در حال افزایش است. بیماریهای غیرواگیر شایع‌ترین علل مرگ در کشور ما است و بیماریهای قلبی، عروقی، سرطان، بیماریهای مزمن ریوی و دیابت چهار گروه اصلی این بیماری‌ها هستند. لذا باتوجه به تغییرات هرم جمعیتی و سبک زندگی در کشور، پیش‌بینی می‌شود که در آینده با افزایش آمار ابتلا به سرطان‌ها مواجه باشیم.
لاریجانی تصریح کرد: طبق ارزیابی سازمان بهداشت جهانی، کشور ما از لحاظ تدوین برنامه پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر در منطقه مدیترانه شرقی رتبه اول و در کشورهای ارزیابی شده رتبه دوم را کسب نموده است.
به نقل از ایسنا، نایب رئیس کمیته ملی بیماریهای غیرواگیر بر لزوم وجود نقشه راهی جهت کنترل و پیشگیری بیماریهای غیرواگیر تاکید کرد و افزود: بر همین اساس، سند ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر آنها در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۴ با همکاری کلیه حوزه‌های مرتبط در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین شد. این سند با بهره‌مندی از تجربیات جهانی و اهداف سازمان جهانی بهداشت در راستای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر تدوین و سعی شده باتوجه به وضعیت کشور و از طریق محاسباتی منطقی، اهداف این سند متناسب با شرایط بومی ایران تدوین گردد.
ما رویای فردایی را به تصویر کشیده ایم که درآن مردمان سرزمینمان؛ در مقابله با بیماریهای غیر واگیر، آگاه و توانمند، مسئول و پیشگام هستند، و در سایه توانی که فارغ از رنجوری ناشی از بیماریهای غیر واگیر ایجاد شده است، برای رفاه و آبادانی و توسعه ایران عزیزمان تلاش می نمایند.
اطلاعات بیشتربیماری های غیر واگیر گروهی از بیماری ها است که در آن عامل بیولوژیک در انتقال بیماری وجود ندارد و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. این بیماری ها سالانه ۴۱ ملیون قربانی در سراسر جهان میگیرد. ۷۱ % از مرگ و میر جهانی به دلیل ابتلا به بیماری های غیر واگیر است.
اطلاعات بیشتربیماریهای غیرواگیر، عامل بروز ۷۶ درصد مرگ و میر در ایران است که در رأس آنها سکته‌های قلبی و عروقی با ۴۴ درصد، اولین عامل مرگ در ایران است.
اطلاعات بیشتر
